De Bijstandsbond heeft van verschillende zijden gehoord dat het aantal klachten en bezwaarschriften bij gemeenten in het kader van de Participatiewet drastisch afneemt. In Amsterdam zou het aantal inclusief klachten gedaald zijn van 200 in de week onder wethouder Van Es naar 40 in de week onder wethouder Vliegenthart. Het totale aantal tussen 2015 en 2017 daalde met een derde naar 4.198 schriftelijke bezwaren. Dat zou je wellicht nog kunnen toeschrijven aan het beleid van wethouder Vliegenthart, maar het blijkt dat ook in zeer veel andere gemeenten het aantal drastisch afneemt. De afname heeft gevolgen voor de hele juridische keten: ook het aantal rechtszaken neemt daardoor af. Nu staan deskundigen zelf voor een raadsel. Er is op het Amsterdamse stadhuis een bijeenkomst daarover geweest van vertegenwoordigers uit meerdere gemeenten. Naar wij hebben begrepen gaat de VNG onderzoek doen naar het fenomeen.
redenen afname
Wij veronderstellen twee redenen voor de afname, namelijk dat er drastisch bezuinigd is op de reïntegratie gelden en gemeenten daardoor veel minder trajecten hebben en er dus in dat opzicht ook minder klachten zijn. De tweede reden die deskundigen veronderstellen is dat de koppelingen van bestanden veel beter geregeld is. Mensen die bijverdienen krijgen niet veel later terugvorderingen maar de gemeente is binnen 2 maanden op de hoogte als iemand een deeltijdbaan neemt en ze kunnen dus eerder ingrijpen. Maar het is de vraag of dit de reden is, want het blijkt dat bij de Sociale verzekeringsbank ook veel minder klachten en bezwaarschriften binnenkomen op het gebied van de AOW. Behalve in zaken waar het gaat om de IOA aanvulling. Wij hebben het bovenstaande doorgegeven aan Binnenlands Bestuur.
daling in de vier grote steden
Die hebben er een artikeltje over geschreven. Daaruit blijkt dat een soortgelijke daling als in Amsterdam werd geconstateerd in Den Haag. In Utrecht halveerde het aantal bezwaarschriften bijna. Voorlopige cijfers van de gemeente Rotterdam laten zien dat het aantal bezwaarschriften bescheiden afnam. Daar ligt het aantal bezwaarschriften vooralsnog het hoogst; voor zover nu bekend deden afgelopen jaar 7.242 Rotterdammers hun beklag. Dit betekent, dat in 2017 rond de 25% van de bijstandsgerechtigden in Rotterdam een bezwaarschrift heeft ingediend tegen een beslissing van de gemeente. Binnenlands Bestuur onderzocht niet de ontwikkelingen in andere gemeenten en bij de Sociale Verzekeringsbank.
redenen die gemeenten zelf aangeven
De gemeenten geven zelf als reden voor de dalingen aan, dat besluiten die ongunstig zijn voor inwoners tegenwoordig mondeling worden gecommuniceerd. Ook worden besluiten waar bezwaar tegen is aangetekend eerst heroverwogen, waarbij na een voor de cliënt gunstige herziening de bezwaren vaak weer worden ingetrokken.
Den Haag en Utrecht laten weten dat medewerkers van de sociale dienst worden getraind om samen met cliënten naar de best mogelijke oplossing te zoeken. Daarnaast maakt Utrecht werk van preventie. Zo wordt er meer moeite gestoken in voorlichting om fouten te voorkomen. Amsterdam wijst ook op meer mondeling contact met cliënten, en daarnaast op het stroomlijnen van aanvraagprocedures.
Zijn dit de redenen?
De gemeentepropaganda trekt de zaak naar zich toe: dankzij een beter preventief beleid en betere communicatie met de klanten en verbetering van de uitvoeringspraktijk zou het aantal zijn afgenomen. De Bijstandsbond denkt dat dit op zijn minst gedeeltelijk onzin is. In de praktijk is er in Amsterdam bij het indienen van een bezwaarschrift helemaal geen extra communicatie met betrokkene. Wel zou het kunnen, dat de gemeenten meer een beleid zijn gaan voeren om bijstandsgerechtigden ervan te weerhouden van hun rechten gebruik te maken en een bezwaarschrift in te dienen of naar de rechter te stappen door bij voorbaat op de mensen in te praten, zo van: je hebt toch geen kans, het zit zo en zo in elkaar, etc. Een soort bewust ontmoedigingsbeleid.
Piet van der Lende
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.